Podstawowe

Type	Range	Size in bytes
BYTE	0 .. 255	1
SHORTINT	-128 .. 127	1
WORD	0 .. 65535	2
SMALLINT	-32768 .. 32767	2
CARDINAL	0 .. 4294967295	4
LONGWORD	0 .. 4294967295	4
DWORD	0 .. 4294967295	4
UINT32	0 .. 4294967295	4
INTEGER	-2147483648 .. 2147483647	4
LONGINT	-2147483648 .. 2147483647	4

Logiczne

Type	Ord(True)	Ord(False)	Size in bytes
BOOLEAN	1 .. 255	0	1

Typ BOOLEAN może przechowywać wartości 1 .. 255 dla TRUE, wartość 0 dla FALSE.

 bol:=Boolean(140);

 writeln(ord(bol),',',bol);      // 140,TRUE

Wyliczeniowe

Typ wyliczeniowy w Mad-Pascal został zaimplementowany w podstawowej postaci, tzn.:

Type
  Days = (monday,tuesday,wednesday,thursday,friday,
          saturday,sunday);

  Joy = (right_down = 5, right_up, right, left_down = 9, left_up, left, down = 13, up, none);

Typ wyliczeniowy przechowywany jest tylko w pamięci kompilatora Mad-Pascal, do pliku wynikowego nie zostaną zapisane jakiekolwiek informacje dotyczące pól typu wyliczeniowego. Dopuszczalne jest użycie komendy ORD, SIZEOF oraz rzutowania dla typu wyliczeniowego.

var
   d: Days;

   d:=friday;
   writeln(ord(d));
   writeln(ord(sunday));
   writeln(sizeof(days));
   writeln(sizeof(monday));

   d:=days(20);

   case d of
    sunday: writeln('sunday');
   end;

Aktualnie kompilator Mad-Pascal nie sprawdzi poprawności typów wyliczeniowych dla operacji IF ELSE.

Rzeczywiste

Type	Range	Size in bytes
SHORTREAL (Q8.8)	-128..127	2
REAL (Q24.8)	-8388608..8388607	4
SINGLE (IEEE-754)	1.5E-45 .. 3.4E38	4
FLOAT (IEEE-754)	1.5E-45 .. 3.4E38	4
FLOAT16 (IEEE-754)	65504 .. -65504	2

Konwersja typu FLOAT, SINGLE do liczby całkowitej dostępna jest tylko w zakresie INTEGER. Typ INTEGER nie pozwoli zaprezentować maksymalnej wartości 3.4E38 typu FLOAT SINGLE.

Znakowe

Type	Range	Size in bytes
CHAR	ATASCII (0 .. 255)	1
STRING	1 .. 255	256
PCHAR	0 .. 65535	2

Ciąg znaków STRING reprezentowany jest jako tablica o możliwym maksymalnym rozmiarze [0..255] (w FPC ten typ to SHORTSTRING). Pierwszym bajtem takiej tablicy [0] jest długość ciągu z zakresu 0..255. Od bajtu [1..] zaczyna się właściwy ciąg znaków.

W FPC STRING nie jest równoznaczny z SHORTSTRING, inaczej ustalamy adresy dla FPC STRING, inaczej dla SHORTSTRING.

    var P: PChar;
        s: string;

    P:=pointer(s);
    P:=pointer(@s);

    var P: PChar;
        s: string[255];   // shortstring

    P:=pointer(@s);       // s[0]
    P:=pointer(@s[1]);

Ciąg znaków PCHAR (oraz każda tablica typu CHAR) reprezentowany jest przez wskaźnik do typu CHAR. Znakiem końca ciągu PCHAR powinien być znak #0 (kompilator Mad Pascal nie dodaje tego znaku automatycznie).

Typ `PCHAR` możemy testować funkcją `COMPAREMEM` (unit `SYSUTILS`).

Dopuszczalne jest użycie dodatkowych znaków po końcowym apostrofie, takich jak *, ~.

Znak * oznacza ciąg w inwersie, tylda ~ ciąg w kodach ANTIC-a.

Innym sposobem modyfikacji wyprowadzanych znaków jest użycie systemowej zmiennej TextAttr, każdy znak wyprowadzany na ekran jest poddawany operacji ORA TextAttr (domyślnie TextAttr = 0).

a: string = 'Atari'*;         // ciąg znaków w inwersie
b: string = 'Spectrum'~;      // ciąg znaków w kodach ANTIC-a
c: char = 'X'~*;              // znak w inwersie, kodach ANTIC-a

Wskaźnikowe

Type	Range	Size in bytes
POINTER	0 .. 65535	2

Wskaźniki w Mad-Pascal mogą być typowane i bez określonego typu, np.:

 a: ^word;         // wskaźnik typowany na słowo
 b: pointer;       // wskaźnik bez typu

Niezaincjowany wskaźnik najczęściej będzie miał adres $0000, należy zadbać aby przed jego wykorzystaniem zaincjować go adresem odpowiedniej zmiennej, np.:

a := @tmp;         // wskaźnikowi A zostaje przypisany adres zmiennej TMP

Jeśli tego nie zrobimy to w przypadku uruchomienia takiego programu na PC spowodujemy błąd ochrony pamięci Access Violation.

Zwiększanie wskaźnika przez INC zwiększy go o rozmiar typu na jaki wskazuje. Zmniejszenie wskaźnika przez DEC zmniejszy go o rozmiar typu na jaki wskazuje. Jeśli typ jest nieokreślony, wówczas domyślną wartością zwiększania/zmniejszanie będzie 1.

Dla wskaźników dopuszczalne są operacje relacji =, <>, <, <=, >, >=, oraz operacje arytmetyczne + oraz -.

Przy pomocy wskaźnika możemy dokonać rzutowania zmiennej na inny typ:

var
   s: single;
   d: cardinal;

begin

 s := 3.14;

 d:=PCardinal(@s)^; // d = $4048F5C3

end;

Tablice statyczne

Tablice w Mad-Pascal są tylko statyczne, jednowymiarowe lub dwuwymiarowe z początkowym indeksem równym 0, np.:

var tb: array [0..100] of word;
var tb2: array [0..15, 0..31] of Boolean;
var tab: array [0..7] of array [0..31] of byte;
var tab256: array [byte] of word;

var [striped] tb: array [0..99] of cardinal;

W przypadku początkowego indeksu innego niż zero zostanie wygenerowany błąd Error: Array lower bound is not zero.

W pamięci tablica reprezentowana jest przez wskaźnik POINTER, wskaźnik jest adresem tablicy w pamięci WORD. Najszybszą metodą odwołania się do tablicy nie przekraczającej 256 bajtów z poziomu assemblera jest zastosowanie przedrostka ADR., np.:

asm
 lda adr.tb,y   ; bezpośrednie odwołanie do tablicy TB
 lda tb         ; odwołanie do wskaźnika tablicy TB
end;

Kompilator generuje kod dla tablic zależnie od ich deklaracji:

• gdy nie przekracza 256 bajtów

array [0..255] of byte;
array [0..127] of word;
array [0..63] of cardinal;

Gdy liczba bajtów zajmowanych przez tablicę nie przekracza 256 bajtów generowany jest najszybszy kod odwołujący się bezpośrednio do adresu tablicy (przedrostek ADR.) z pominięciem wskaźnika. Dla takiej tablicy nie ma możliwości zmiany adresu.

ldy #118
lda adr.tb,y

• gdy liczba elementów tablicy wynosi 1

array [0..0] of type;

Gdy liczba elementów tablicy wynosi 1 jest ona traktowana specjalnie. Generowany kod odwołuje się do tablicy poprzez wzkaźnik. Istnieje możliwość ustalenia nowego adresu takiej tablicy.

lda TB
add I
tay
lda TB+1
adc #$00
sta bp+1
lda (bp),y

• gdy przekracza 256 bajtów

array [0..255+1] of byte;
array [0..127+1] of word;
array [0..63+1] of cardinal;

Gdy liczba bajtów zajmowanych przez tablicę przekracza 256 bajtów generowany kod odwołuje się do tablicy poprzez wskaźnik. Istnieje możliwość ustalenia nowego adresu takiej tablicy.

lda TB
add I
tay
lda TB+1
adc #$00
sta bp+1
lda (bp),y

Tablice STRIPED

Dla poniższego przykłady kompilator musi pomnożyć indeks przez dwa, aby uzyskać dostęp do każdego elementu.

  array [0..7] of word;

Układ pamięci takiej tablicy będzie następujący:

LHLHLHLHLHLHLHLH

Jeśli oznaczymy tablicę jako STRIPED

  [striped] array [0..7] of word;

wygeneruje to następującą strukturę w pamięci:

LLLLLLLLHHHHHHHH

Modyfikator STRIPED można stosować tylko dla tablic z typem prostym (WORD, CARDINAL, SMALLINT, INTEGER, SHORTREAL, REAL, FLOAT16, POINTER).

Modyfikator STRIPED nie zadziała dla tablic z indeksem większym niż 255.

Inicjalizacja tablic

Inicjalizacja tablicy CONST lub VAR przebiega w ten sam sposób. Po słowie określającym typ danych tablicy umieszczamy znak = i kolejne elementy tablicy między nawiasami okrągłymi ( val0, val1, ... ) :

const
   PBox : array [0..1] of word = (12,10);

var
   PBox : array [0..1] of word = (12,10);

W przypadku tablicy dwuwymiarowej:

   PBox : array [0..1, 0..1] of word = ( (12,10) , (1,6) );

Tablicę typu CHAR możemy zaincjować przez STRING:

   PBox : array [0..4] of char = 'Hello';

Możliwa jest inicjalizacja tablicy bez podawania jej rozmiaru, korzystamy wtedy z nawiasów kwadratowych [ ] :

   PBox : array of char = ['H', 'e', 'l', 'l', 'o'];
   PBox : array of word = [1,2,3,4,5];

   PBox : array of char = 'Hello';        // bez nawiasów [ ]

$bin2csv

Możliwe jest zaincjowanie tablicy typu BYTE plikiem binarnym, używamy wtedy dyrektywy kompilatora {$bin2csv filename} :

   tb: array of byte = [ {$bin2csv filename} ];
   tb: array [0..11] of byte = ( 1,2,3, {$bin2csv filename} );

$eval

Innym sposobem zaincjowania tablicy zadanego typu jest użycie dyrektywy {$eval par1[,par2],"expression"} :

   tb: array of cardinal = [ {$eval 100,":1*32"} ];
   tb: array of pointer = [ {$eval 24,"SCR_ADDRESS+:1*40"} ];

   tb: array [0..11] of byte = ( {$eval 3,4,":1*:2"} );

Rekordy

W pamięci rekord reprezentowany jest przez wskaźnik POINTER.

type
    TPoint = record x,y: byte end;
var px: TPoint;

Domyślnie rekordy w Mad-Pascal są typu PACKED. Rozmiar całkowity pól rekordu ograniczony jest do 256 bajtów. Jeśli zależy nam na zachowaniu kompatybilności z FPC należy dodatkowo poprzedzić słowo RECORD słowem PACKED. Bez tego rozmiar pamięci jaki zajmuje rekord będzie mógł się różnić, będzie mniej zajmował pamięci na 6502, potencjalnie więcej o kilka bajtów na PC.

type TPoint = packed record x,y: byte end;

var px: TPoint;

Dostęp do pól rekordu z poziomu asm:

mwa px bp2
ldy #px.x-DATAORIGIN
lda (bp2),y

Tablica z rekordami

Mad-Pascal obsługuje tylko tablice wskaźników rekordów.

    type
        TPoint = record x,y: byte end;    

    var 
        tab: array [0..3] of ^TPoint;

Taka tablica musi zostać zaincjowana odpowiednimi adresami rekordów, domyślnie na początku wszystkie pola takiej tablicy są wyzerowane.

Pierwszy sposób zaincjowania tablicy wskaźników rekordów:

    var
       a1,a2,a3,a4: TPoint;       

    begin
     tab[0] := @a1;
     tab[1] := @a2;
     tab[2] := @a3;
     tab[3] := @a4;   
    end.

Drugi sposób:

    begin
     GetMem(tab[0], sizeof(TPoint));
     GetMem(tab[1], sizeof(TPoint));
     GetMem(tab[2], sizeof(TPoint));
     GetMem(tab[3], sizeof(TPoint));
    end.

Dostęp do pól rekordu z takiej tablicy:

  writeln(tab[1].x);
  writeln(tab[1].y);

Obiektowe

Obiekty to rekordy z dodatkowymi metodami. W pamięci obiekt reprezentowany jest przez wskaźnik POINTER.

type
    TRMT = Object

    player: pointer;
    modul: pointer;

    procedure Init(a: byte); assembler;
    procedure Play; assembler;
    procedure Stop; assembler;

    end;

W obiektach możliwe jest użycie procedur CONSTRUCTOR oraz DESTRUCTOR. Wywołanie takich procedur odbywa się tylko ręcznie.

Proceduralne

W pamięci zmienne typu proceduralnego reprezentowane są przez wskaźnik POINTER.

type
    tprc = procedure (a: byte; c: word);
    tfun = function (a:smallint; x: single): byte;

var
    fn: function (a,b,c: byte): word;

Dla typu proceduralnego procedury/funkcje z argumentami wymagają użycia modyfikatora STDCALL, co wymusi użycie stosu programowego.

var
   fn: function (a,b: word): word;

function test(a,b,c,d: word): word; stdcall;
begin

end;

begin

fn := @test;

fn(1,2);

end;

Dla procedur z argumentami zamiast modyfikatora STDCALL dopuszczalny jest modyfikator REGISTER, pod warunkiem że będą to maksymalnie trzy argumenty.

var
   prc: procedure (a,b: word);

procedure test(a,b,c: cardinal); register;
begin

// a -> EDX
// b -> ECX
// c -> EAX

end;

begin

prc := @test;

prc(3,6);

end;

W przypadku kiedy nie przekazujemy do procedury/funkcji argumentów użycie modyfikatora nie jest konieczne.

Plikowe binarne

Typ FILE reprezentuje uchwyt do pliku oraz definiuje rozmiar rekordu.

type
  ftype = array [0..63] of cardinal;

var
  f: file;               // rekord domyślny =128 bajtów
  f: file of byte;       // rekord 1 bajt
  f: file of ftype;      // rekord 256 bajtów (ftype = 64 * 4)

W pamięci XE/XL uchwyt FILE reprezentowany jest przez wskaźnik POINTER do tablicy o strukturze (rozmiar 12 bajtów):

.struct s@file
pfname   .word      ; pointer to string with filename
record   .word      ; record size
chanel   .byte      ; channel *$10
eof      .byte      ; EOF status
buffer   .word      ; load/write buffer
nrecord  .word      ; number of records for load/write
numread  .word      ; pointer to variable, length of loaded data
.ends

Do procedur, funkcji typ FILE może być przekazywany tylko jako zmienna.

Typy, procedury i funkcje związane z plikami binarnymi: Assign - Close - Reset - Rewrite - BlockRead - BlockWrite - FileExists - IOResult

Plikowe tekstowe

Typ TEXT reprezentuje uchwyt do pliku tekstowego.

var
  t: text;
  f: textfile;

W pamięci XE/XL uchwyt TEXTreprezentowany jest przez wskaźnik POINTER do tablicy o strukturze (rozmiar 12 bajtów):

.struct s@file
pfname   .word      ; pointer to string with filename
record   .word      ; record size
chanel   .byte      ; channel *$10
eof      .byte      ; EOF status
buffer   .word      ; load/write buffer
nrecord  .word      ; number of records for load/write
numread  .word      ; pointer to variable, length of loaded data
.ends

Do procedur, funkcji typ TEXT może być przekazywany tylko jako zmienna.

Typy, procedury i funkcje związane z plikami tekstowymi: Assign - Close - Reset - Rewrite - Append - Readln - Writeln - FileExists - IOResult

Nieoznaczone

 procedure Something (var Data);
 procedure Something (const Data);

Brak podania typu parametru oznacza że do procedury/funkcji zostanie przekazany tylko adres parametru bez oznaczenia typu.

Jest to odpowiednikiem następującej deklaracji C/C++:

 void Something(void* Data);

Wewnątrz procedury/funkcji z nieoznaczonym parametrem, jeśli nieoznaczony parametr jest używany w wyrażeniu lub zostaje przypisana mu wartość, zawsze należy użyć rzutowania typu.

    var x: word;

    procedure test(var a);
    begin

      writeln(PWord(@a)^);  // = 95

      PWord(@a)^ := 11;

    end;

    begin

      x:=95;

      test(x);              // = 11

    end.